Aktywa i pasywa są terminami księgowymi, mającymi szczególne znaczenie dla podmiotów gospodarczych, zobowiązanych do prowadzenia pełnej księgowości. Składają się one na bilans jednostki, będący najważniejszym sprawozdaniem z działalności podmiotu. Dlatego też warto wiedzieć, czym są powyższe pojęcia.
Aktywa są składnikami majątkowymi, kontrolowanymi przez podmiot gospodarczy, mającymi wiarygodnie określoną wartość, które powstały na skutek przeszłych zdarzeń i w przyszłości przyniosą korzyść ekonomiczną. Ich podział dokonywany jest w oparciu o kryterium płynności, czyli okres w jakim możliwa będzie ich zamiana w środki pieniężne. W związku z tym wyróżnia się aktywa trwałe i aktywa obrotowe.
Aktywa trwałe
Aktywa trwałe to zasoby o niskim stopniu płynności, które zapewniają podmiotowi gospodarczemu korzyści przez dłuższy niż 1 rok okres czasu.
Wśród nich wyróżnione są:
- wartości niematerialne i prawne,
- rzeczowe aktywa trwałe,
- należności długoterminowe,
- inwestycje długoterminowe,
- długoterminowe rozliczenia międzyokresowe.
Aktywa obrotowe
Aktywa obrotowe to składniki majątku o wysokim stopniu płynności, co oznacza, że mogą zostać zamienione na gotówkę w krótkim okresie czasu. Są wykorzystywane w przedsiębiorstwie dłużej niż 1 rok.
Zalicza się do nich:
- zapasy,
- należności krótkoterminowe,
- inwestycje krótkoterminowe
- krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe.
Pasywa
Pasywa określają źródła finansowania majątku przedsiębiorstwa, czyli innymi słowy wskazują na pochodzenie środków finansujących aktywa jednostki. Ich podział przedstawiany jest zgodnie ze stopniem wymagalności, co pozwala wyróżnić kapitały własne oraz zobowiązania i rezerwy na zobowiązania, czyli kapitał obcy.
Kapitał własny jest pasywem o najmniejszym stopniu wymagalności, składającym się z:
- kapitału podstawowego,
- kapitału zapasowego,
- kapitału z aktualizacji wyceny,
- pozostałych kapitałów rezerwowych,
- zysku/straty z lat ubiegłych,
- zysku/straty netto,
- odpisów z zysku netto w ciągu roku obrotowego.
Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania charakteryzujące się wyższym stopniem wymagalności w porównaniu z kapitałem własnym, wśród których wymienia się:
- rezerwy na zobowiązania,
- zobowiązania długoterminowe,
- zobowiązania krótkoterminowe,
- rozliczenia międzyokresowe.